Magnet
Het UZA is sinds 2015 een JCI-geaccrediteerd ziekenhuis en werd intussen ook erkend als Magnet Hospital. De kwaliteitscultuur in het UZA gaat echter verder terug. Patiënten echte kwaliteit van zorg bieden begint bij de betrokkenheid van je zorgverleners. Daarom werken we dag in dag uit over afdelingen en disciplines heen aan waardegedreven zorg. Door te luisteren naar de patiënt, naar mekaar en de wetenschap.
Betere uitkomsten voor de patiënt
Een Magnet-ziekenhuis dient constant in te zetten op verbetering. Zo moet het uitstekend scoren voor een hele reeks parameters, zoals minder infecties of doorligwonden, maar ook op vlak van heldere communicatie met de patiënt. Dat leidt uiteindelijk tot een hogere patiëntentevredenheid. Het UZA focust al jaren op toekomstgerichte zorg. Daarbij worden verpleegkundigen volop gestimuleerd om zelf verbeteringen voor te stellen en ook effectief uit te voeren. En dat komt de patiënt alleen maar ten goede.
Als ziekenhuis krijg je drie jaar de tijd van de Magnet-organisatie om betere resultaten te halen dan gemiddeld op verschillende parameters, zoals minder doorligwonden, valincidenten of blaasinfecties bij patiënten. Het UZA heeft kunnen aantonen dat het op dat vlak veel beter scoort dan het internationale gemiddelde van vergelijkbare ziekenhuizen.
Verder is de zorg in het UZA zoveel mogelijk gebaseerd op wetenschappelijk bewijs. Dit heet evidence based practice. Een voorbeeld daarvan is het ERAS-programma (Enhanced Recovery After Surgery) voor patiënten die een darmoperatie hebben ondergaan. Verschillende richtlijnen, gebaseerd op onderzoek, hebben ervoor gezorgd dat patiënten sneller herstellen en naar huis kunnen.
Maar ook aan nauwer samenwerken en beter communiceren met de patiënt wordt gewerkt. Zo betrekt het UZA de patiënt bij het zorgproces, bijvoorbeeld met de bedside briefing. Dat betekent dat de verpleegkundigen bij wissel van hun shift informatie over de patiënt aan elkaar doorgeven aan het bed van de patiënt zelf. Die krijgt ook de kans om zaken op te merken of te vragen. Het UZA vraagt ook aan iedere patiënt om een tevredenheidsenquête in te vullen. De analyse van de resultaten toont aan wat patiënten belangrijk vinden, bijvoorbeeld dat de zorgverlener zich voorstelt aan de patiënt. Hieraan wordt dan concreet gewerkt.
Lees minder"In een Magnet-ziekenhuis geven betrokken zorgverleners de beste zorgen."
Betere zorg kan maar gerealiseerd worden door zorgverleners die zich sterk betrokken voelen en vanuit het ziekenhuis volop ondersteund worden. Zo stimuleert het UZA de verpleegkundigen om zelf verbeteringen voor te stellen en hier ook effectief mee aan de slag te gaan. Sophie Bertrand, hoofdverpleegkundige chirurgisch dagcentrum en Danny Van heusden, staflid verpleegkunde en projectleider van Magnet, ervaren dit dagelijks in de praktijk.
“Als verpleegkundigen goed omkaderd zijn, goed opgeleid, en in de juiste cultuur kunnen werken, kunnen ze betere patiëntenuitkomsten leveren,” vertelt Danny Van heusden.
“De afgelopen jaren heeft het UZA sterk ingezet op het ontwikkelen van de Magnet-cultuur: dat is er één van continu verbeteren, waarbij betrokken verpleegkundigen in interactie gaan met de patiënt, met eigen collega’s en andere diensten,” vult Sophie Bertrand aan. “Verpleegkundigen worden gevraagd om na te denken hoe het beter kan, om verbetervoorstellen te formuleren en die verbeteringen ook zelf mee te ontwikkelen. Dit werkt motiverend. In een positieve werkomgeving kunnen ze hun eigen professionaliteit verder uitbouwen. Dit maakt dat ze zich goed kunnen voelen in wat ze doen, zodat patiënten de beste zorg krijgen.”
Patiënt als partner
De voorgestelde verbeteringen kunnen in kleine zaken op afdelingsniveau zitten. Op het dagziekenhuis zijn de verpleegkundigen bijvoorbeeld heel concreet nagegaan hoe ze de pijnbeleving en -opvolging van patiënten kunnen verbeteren. Daarbij worden de patiënten sterk betrokken. Sophie Bertrand: “Wij hebben vastgelegde protocollen over hoe we pijn moeten aanpakken. Maar om na te gaan of dit ook effectief de pijn bestrijdt, hebben we de patiënt als partner nodig. Onze verpleegkundigen zijn heel actief met de patiënten gaan praten. Ze zijn heel duidelijk gaan uitleggen wat ze precies doen. Maar ze hebben ook gevraagd aan de patiënt om effectief te melden als hij na een kwartier geen verbetering voelt of wanneer het oncomfortabel blijft.”
Ook op niveau van het volledige ziekenhuis voert het UZA verbeteringen door. Zo is de bedside briefing ondertussen over verschillende verpleegafdelingen uitgerold. Die hogere patiëntenbetrokkenheid leidt rechtstreeks tot voordelen: “Patiënten geven ons aan dat ze de uitwisseling van info naast hun bed enorm appreciëren. Ze voelen zich betrokken en doen actief mee met de verpleegkundigen: ze geven zaken aan, stellen vragen …. Daardoor merken we dat er vlak na de bedside briefing veel minder beloproepen zijn op de afdeling. Patiënten voelen zich goed geïnformeerd en zijn gerust. Zo kan de verpleegkundige zich minder verstoord voorbereiden op een volgend zorgmoment, zoals wondzorgmateriaal of medicatie klaarzetten. Dat komt de algemene zorg dan weer ten goede”, aldus Sophie Bertrand.
“Je wil de patiënt betrekken in de zorg. Dat betekent ook dat je weet wat de patiënt wil, wat zijn waarden zijn. Daar kun je in de behandeling dan ook rekening mee houden. De beleving van de patiënt is enorm belangrijk en dat belang zal de komende jaren alleen nog maar toenemen”, vult Danny Van heusden aan.
Internationale kennisuitwisseling
Ondertussen blijft de internationale belangstelling voor de Magnet-erkenning niet uit. Dat heeft ook voordelen voor de zorg in het UZA zelf. Danny Van heusden: “We krijgen delegaties over de vloer van academische en algemene ziekenhuizen uit Spanje, Nederland, Finland … Zij zijn meer dan welkom om na te gaan hoe Magnet er bij ons dagelijks aan toe gaat. We willen niet het enige Magnet-ziekenhuis binnen Europa blijven, maar net anderen mee over de streep trekken. Bovendien leren wij ook veel bij van hun praktijken, wat dan weer een meerwaarde voor ons is. Zo hebben we van Nederland al veel opgestoken rond patient engagement, wat we in de toekomst in nauw contact nog verder willen uitbreiden in ons eigen ziekenhuis.”
Zorg in kaart
Om de verbetering van de zorg in de toekomst nog meer te onderbouwen, ontwikkelt het UZA een elektronisch patiëntendossier (EPD). Dat dossier zal alle medische informatie over een patiënt centraliseren. Danny Van heusden: “In het EPD is plaats voor zorgplannen voor de patiënt. Hierin worden verschillende aspecten van de zorg gedocumenteerd. Zo kun je elk aspect van de zorg en een zorgprobleem in kaart brengen. Daarrond kan je doelstellingen formuleren om samen met de patiënt en met je collega’s te bereiken. Door dit te inventariseren, kan je bepaalde deelresultaten observeren. We kunnen zo nagaan hoe onze zorgverlening evolueert doorheen de tijd en waar we kunnen bijsturen.”
Reis naar de toekomst
Het UZA gaat volop de ingeslagen weg verder. Danny Van heusden: “Rond Magnet wordt in het Engels vaak gesproken over een Magnet-journey, letterlijk de Magnet-reis. Het einddoel is niet het behalen van de erkenning, maar het continu verbeteren. Dat typeert ook onze cultuur. We nemen voortdurend nieuwe tendensen mee op. Zo gaan we in de toekomst meer focussen op ambulante zorg, bij patiënten die in het ziekenhuis langskomen maar niet gehospitaliseerd zijn. De autonomie van verpleegkundigen zal alleen maar belangrijker worden. Het belang van kritisch denken en multidisciplinair samenwerken zal steeds meer toenemen.”
“De verpleegkundige van de toekomst moeten we leren om veel meer te luisteren, veel meer te praten, in te zetten op educatie, op relaties leggen en interdisciplinair samenwerken”, vult Sophie Bertrand aan. “Vroeger voerde een verpleegkundige vooral zaken uit in opdracht van een arts of in functie van een bepaald proces. Dat beeld klopt niet meer. Een verpleegkundige is een volwaardige professional die autonoom denkt, veel beslissingen zelf kan nemen en aanpassingen kan uitvoeren in functie van de patiënt. De pure uitvoerende verpleegkundige zal je in het UZA niet veel meer tegenkomen.”
“Het gaat om iemand die meedenkt met het ganse proces en meewerkt aan de zorg. “Ik ben maar verpleegkundige”, zou je hier in het ziekenhuis niet mogen horen. Wel “Ik ben de verpleegkundige, ik beslis mee en ik overleg samen met mijn collega’s”, concludeert Danny Van heusden.